مراقبت های لازم درحین درمان ارتودنسی
از آنجایی که ارتودنسی یک درمان بلند مدت می باشد انجام این درمان نیازمند مراقبت های خاصی از طرف بیماراست ، چون هدف از درمان ارتودنسی شما ایجاد لبخندی زیبا با دندانهای سالم ودرخشان است پس برای اینکه این لبخند زیبا را داشته باشید تمام اطلاعات لازم برای مراقبت صحیح از دندانها ، لثه و ابزارهای ارتودنسی در اختیار شما قرار می دهیم تا با مطالعه و انجام این مراقبت ها ما را در روند درمانتان یاری نمایید.
نحوه رعایت بهداشت در ارتودنسی ثابت
مسواک زدن دندانها در صبح و شب و نیز بعد از هر وعده غذایی و حتی میان وعده ها بخش حیاتی رعایت بهداشت خوب دهان و دندان ها است ، زیرا در دهان میلیون ها باکتری وجود دارد که با تجمع در اطراف ابزارهای ارتودنسی و ایجاد پلاک بر روی دندانها موجب پوسیدگی و ایجاد لک روی دندانها ، بوی بد هان و بیماری لثه می شوند . بنابراین در صورتی که دستگاه ثابت در دهان بیمار باشد به علت تجمع مواد غذایی در اطراف آنها ، بایستی بلافاصله پس از خوردن هر نوع ماده غذایی دندانها با نخ دندان و مسواک تمیز شده و سطح دندانها عاری از هرگونه ماده غذایی شود .
اگر فرد دقیقا به این توصیه ها دقت کند و مرتب به بهداشت خود رسیدگی کند و مراجعه منظم داشته باشد به هیچ عنوان ارتودنسی باعث تغییر رنگ و پوسیدگی دندانها نخواهد شد .
1-شستشوی دهان و دندانها با آب فراوان
(هدف از این مرحله حذف تکه های بزرگ غذا از روی دندانها است)
2-نخ دندان کشیدن
نخ دندان بهترین وسیله برای تمیز کردن فضای بین دندانها و سیم ها است . معمولا با نخ دندان معمولی هم این کار امکان پذیر است که در زیر نحوه استفاده از آن را بیان می کنیم.
نخ دندان را از بین دندان و سیم رد می کنیم و آن را دور دندان حلقه می کنیم به طوری که نخ تا انتهای دندان و داخل لثه برود.
سپس چندبار نخ را بین دندان و روی دندان می کشیم تا هیچ ماده غذایی باقی نماند ،
سپس دور براکت ها و سیم را با نخ تمیز می کنیم .
و این کار را بر روی تمامی دندانها اعم از دندانهای قدامی (جلویی) و دندانهای خلفی (عقبی) و براکت ها اجرا می کنیم . ممکن است نخ کشیدن بین دندانهای خلفی سخت باشد اما با گذشت زمان عادت خواهید کرد . فراموش نکنید دندانهای خلفی بیشترین درگیری را با ماده غذایی دارند پس نهایت دقت را داشته و زمان زیادی برا تمیزی آنها بگذارید . همچنین ممکن است هنگام نخ کشیدن ، لثه خونریزی بکند که کاملا طبیعی است و نشان می دهد که احتمالا شما به طور منظم نخ نمی کشیده اید ، با هر بار کشیدن نخ این امر به مرور کم رنگ خواهد شد و لثه عادت می کند ، پس این امر مانع از کشیدن نخ دندان نشود . در ابتدای کار ممکن است دندانپزشک براکت ها را فقط بر روی یک فک نصب کند لذا اهمیت دارد علاوه بر نخ کشیدن بر روی براکت ها ، فکی را هم که بر روی دندانها هنوز براکت نصب نشده نخ بکشید تا لثه اگر هم التهاب و خونریزی داشته باشد تا شروع درمان بهتر شود . لازم به ذکر است تمامی موارد گفته شده را بعد از هر وعده غذایی و برروی تمامی دندانها اجرا می کنید .
3-استفاده از خمیر دندان و مسواک
سومین قدم عبارت است از استفاده از مسواک و خمیر دندان .
خمیر دندان خاصی برای ارتودنسی توصیه نشده است اما مسواک های مخصوص ارتودنسی وجود دارد که الیاف آنها حالت خاصی دارد . اما ما بر اساس تجربه توصیه می کنیم بهترین مسواک برای ارتودنسی مسواکی است که بیمار با آن راحت است و عموما نیاز به مسواک خاصی نیست . ابتدا به طور معمول و همانند سابق دندانها را مسواک بزنید .
سپس یک بار دندانه های مسواک را بالای براکت ها قرار داده و با حرکات لغزشی ، بالای همه ی براکت ها را تمیز کنید . (مسواک با ارتودنسی )
بعد از مسواک دندان ها و براکت ها باید براق باشند و دور آنها و انتهای دندان ( لثه ) هیچ سفیدی و یا ذرات غذایی دیده نشود . ناحیه ای که بین براکت و لثه قرار دارد بیش از نواحی دیگر نیاز به دقت و توجه دارد چون آلودگی این ناحیه هم به پوسیدگی و هم بیماری التهاب لثه ختم می شود .
4-مسواک بین دندانی
علاوه بر مسواک و نخ دندان ، استفاده از این ابزار کمکی می تواند کمک خوبی باشد اما باید یاد آور شد که این مورد نمی تواند جایگزینی برای مسواک و نخ دندان عادی باشد . مسواک های بین دندانی در واقع به صورت استوانه ای شکل هستند که به منظور حرکت کردن در فضاهای بین دندانها و براکت ها و تمیز کردن این نواحی طراحی شده اند . هنگام استفاده از این مسواک باید مراقب بود مسواک با لثه برخورد نکند چون به مرور باعث تحلیل لثه می شود .
نحوه مراقبت از ارتودنسی ثابت
- رعایت مراجعه منظم به مطب
یکی از نکات مهم در درمان ارتودنسی مراجعه منظم فرد به متخصص ارتودنسی است.این مراجعات صرفا جهت کنترل دستگاهها (براکت ها و پلاکها) نیست بلکه درصورت نیاز و صلاحدید دندانپزشک دستگاهها تنظیم ، فعال و یا غیرفعال می شوند.
در ادامه کارهایی که لازم است انجام دهید تا مطمئن شوید بهداشت دندانها دربهترین وضعیت خود باقی می مانند توصیه می شود.
بیماران باید هنگام غذا خوردن از غذاهای سفت و لقمه های بزرگ پرهیز کنند تا وسایل متصل شده به دندانها در اثر فشار بیش از حد دندانها جدا و یا خم نشوند و درمان طولانی نگردد.
کنده شدن براکت ها در اثر خوردن نامناسب مواد غذایی و یا سایر اتفاقات علاوه بر تاخیر در درمان باعث درد و ناراحتی بافت لثه می شود و یا حتی باعث جا به جا شدن دندانها در جهت نامناسب می شود .
.
معمولا در اواخر درمان ارتودنتیست کش هایی برای شما تجویز می کند که باید در منزل خودتان استفاده نمایید جهت نتیجه بهتر طبق دستور ارتودنتیست عمل کنید و از تعویق و جابه جایی در زمان استفاده ، خودداری نمایید .
نکات مهم بعد از جلسه اول درمان ارتودنسی ثابت
*پس از نصب براکت ها و سیم ها در دهان ، چند روز اول صحبت کردن و غذا خوردن دچار مشکل می شود اما به مرور زمان به آن عادت خواهید کرد.
*پس از نصب براکت تا چند روز می توانید از غذاهای نرم استفاده کنید.
در صورت داشتن اذیت و زخم شدن لثه و دهان می توانید از موم استفاده کنید . درصورت رفع نشدن مشکل با مطب تماس گرفته و مراجعه نمایید.
از گاز گرفتن و خوردن خوراکی های سفت و چسبنده مانند آدامس ، ته دیگ ، گز ، آجیل ، سیب ، خیار ، هویج و … به صورت تکه های بزرگ برای جلوگیری از شکستن و کج شدن سیم های ارتودنسی به شدت اجتناب کنید و آنها را خرد و یا پودر کنید و سپس میل نمایید .
- با مشاهده هرگونه زخم و ممانعت در غذا خوردن و صحبت کردن ، هرگز براکت ها و یا سایر ابزار ارتودنسی را دستکاری نکنید و با مطب تماس گرفته و مراجعه نمایید .
- از شکستن تخمه ، بادام ، … خودداری کنید .
- هنگام فعالیت های شدید ورزشی و سنگین اگر احتمال ضربه به سر و صورت باشد مراقب ابزارهای ارتودنسی باشید و درصورت امکان از محافظ استفاده نمایید .
- در صورت افتادن یا شل شدن براکت ها ، با مطب تماس گرفته و مراجعه نمایید.